De man-over-boord manoeuvre, kortweg MOB is een noodprocedure die gestart wordt om iemand uit de boot is gevallen weer aan boord te krijgen. Het is een zeer lastige manoeuvre, waarbij het succes voor een groot deel wordt bepaald door de geoefendheid van de bemanning. Regelmatig trainen is erg belangrijk, maar nog veel belangrijker is om ervoor te zorgen dat je altijd veilig aan boord beweegt waardoor je niet in het water terecht komt.
Algemeen
Tijdens een MOB manoeuvre is het belangrijk een paar algemene punten goed in gedachten te houden:
- De focus ligt op het zo snel, doch veilig, mogelijk de man weer binnen krijgen
- Eén man overboord is al erg genoeg, als je zelf aan boord blijft kan je vaak het beste helpen
- Veiligheid blijft voorop staan, omdat in de snelheid van de manoeuvre de kans op ongelukken flink toeneemt
Onderstaand is de man-over-boord standaard. In speciale gevallen kan de schipper afwijken van deze standaard.
Handelingen
Een man kan overboord gaan in de haven of onderweg. Een MOB in de haven kan ook gevaarlijk zijn, de focus van de dit artikel ligt op het tijdens het varen doen van een MOB.
- De eerste die de man overboord constateert roept ‘Man over boord’. Dit wordt net zolang herhaald tot iedereen het heeft gehoord.
- Drijfhulpmiddelen en verlichting bij nacht worden naar de drenkeling toegeworpen.
- Iemand blijft wijzen naar de drenkeling zodat deze niet uit het oog verloren wordt.
- De schipper neemt de leiding en start de motor en slaat hard achteruit om snelheid te minderen
- De MOB knop op de GPS marifoon wordt ingedrukt (paar seconden ingedrukt houden) om de positie op te slaan waar de man overboord is gegaan.
- Het omringende verkeer wordt via de marifoon op de hoogte gesteld van de MOB en verzocht ruimte te geven en voorzichtig te manoeuvreren. Dit gebeurt op het geldende kanaal voor schip-schip verkeer.
- Als er gezeild werd, worden de zeilen zo snel mogelijk gestreken.
- Het schip wordt gedraaid en er wordt naar de drenkeling toe gemotord. Let erop dat er geen lijnen overboord hangen. In principe is wordt de draai gemaakt door de wind.
- De drenkeling wordt opgehaald op een halve windse koers. Het schip wordt zo gemanoeuvreerd, zodat de drenkeling achter het zwaard binnengehaald kan worden. Hier is het schip het laagst; het klapperende zwaard moet vermeden worden
- Als de drenkeling binnen aanraak bereik komt wordt de motor in de neutraal gezet, om te voorkomen dat de drenkeling in de schroef komt.
- De drenkeling wordt aan boord gehaald. Dit is moeilijk vanwege het hoge vrijboord van een groot schip. Dit vergt goede voorbereiding. Als het vermoeden bestaat dat de drenkeling onderkoeld is, geniet het sterk de voorkeur de drenkeling horizontaal aan boord te krijgen. Dit om het hart minder te belasten.
Er kan gebruik gemaakt worden van:- Pikhaak
- Een lijn
- Piekeval: een opvarend kan middels het bootmansstoeltje het water in getakeld worden en daar contact maken met de drenkeling en deze ook aan het bootmansstoeltje van te maken.
- Zeil of huik die in het water wordt gelegd waar de drenkeling in zwemt en vervolgens aan boord wordt getrokken
- Zwemtrap / touwladder
- De drenkeling wordt zoveel mogelijk horizontaal naar binnen gehaald en verzorgt, dit komt de bloedsomloop ten goede. Let op onderkoelingsverschijnselen. Er zijn aluminium dekens aan boord om drenkelingen warm te houden.
- Als de drenkeling er slecht aan toe is, kan er een verzocht worden om een medische evacuatie, of om radio medisch advies.
- Het omringende verkeer op de hoogte stellen dat de man weer aan boord is.
Taken voordek
Let goed op de veiligheid tijdens de manoeuvre!
- Gooien van drijfhulpmiddelen naar de drenkeling
- Strijken van de zeilen
- Voorbereiden voor het binnenhalen van de drenkeling. Denk aan het hijsen van iemand in het bootmansstoeltje, het afslaan van de piekeval, het klaarleggen van lijnen en andere hulpmiddelen.
Taken achterdek
Let goed op de veiligheid tijdens de manoeuvre!
- Gooien van drijfhulpmiddelen naar de drenkeling
- Starten van de motor
- Indrukken MOB knop op GPS
- Oproepen van omringende verkeer op het schip-schip kanaal
Benodigdheden
Om een goede man-over-boord manoeuvre te kunnen uitvoeren is veiligheidsuitrusting zeer belangrijk (controleren voor vertrek!).
Hieronder valt:
- Reddingsboeien of andere drijfhulpmiddelen
- Werplijn (nu niet aan boord)
- Joon met licht (nu niet aan boord)
- Zwemtrap (nu niet aan boord)
- Touwladder
- Bootmansstoeltje en een val die makkelijk af te slaan is (nu niet aan boord)
- EHBO kit met aluminium dekens